Nhiều nhà nhân chủng học cho rằng nếu tổ tiên loài người từng sống ở những vùng đất nóng nực thì cơ thể phải tiêu giảm bớt lông, đổ mồ hôi nhiều hơn, dáng người mảnh hơn và đi thẳng để cách ly cơ thể với mặt đất nóng.

Một nghiên cứu mới đây chỉ ra nơi khởi sinh quá trình tiến hoá của loài người ở Đông Phi từng rất nóng trong ít nhất 4 triệu năm.

Ben Passey, nhà địa hoá tại Đại học Johns Hopkins ở Baltimore, Mỹ cùng các đồng nghiệp đã phân tích các mẫu đất cổ từ vùng lòng chảo Turkana thuộc lãnh thổ Kenya và Ethiopia. Đất ở đây chứa nhiều hoá thạch liên quan đến tổ tiên loài người và vượn người. Các chuyên gia nghiên cứu các đồng vị của cacbon (C) và oxy (O).

Khi nhiệt độ giảm, một loại đồng vị hiếm của C là C-13 kết hợp lại với một loại đồng vị hiếm của O là O-18 trong đất. Qua mối liên kết đơn giản này, các nhà khoa học nhận thấy các đồng vị càng liên kết với nhau nhiều thì nhiệt độ của mẫu đất càng thấp.

Kết quả cho thấy đất đai tại vùng Turkana nhiệt độ được duy trì ở mức gần 30^oC và đạt mức cao nhất là 35^oC trong vòng 4 triệu năm qua. Vì đất hấp thụ nhiệt từ không khí nên khu vực này thực sự rất nóng trong một thời gian dài.

Passey cho có khả năng từ hàng triệu năm trước nhiệt độ không khí đã nóng hơn ngày nay. Tuy nhiên, có thể thảm thực vật và bóng râm lớn khiến nhiệt độ của đất giảm đôi chút. Tại một thời điểm nào đó, chúng ta đã phát triển một khả năng đặc biệt điều chỉnh nhiệt độ cơ thể khi chạy, đó là tiêu giảm lông và đổ mồ hôi. Điều đó giúp con người săn bắt thú dễ dàng hơn trong điều kiện khí hậu khô và nóng.

“Nhiệt độ môi trường càng cao thì con người càng có lợi thế so với các loài có vú khác, đặc biệt là trong lúc chạy”, nhà nhân chủng học Daniel Lieberman tại Đại học Harvard nói.

Lieberman thừa nhận không ai biết chắc loài người bắt đầu đổ mồ hôi và tiêu giảm lông từ khi nào. Tuy nhiên, nghiên cứu trên đã đưa ra một bằng chứng thuyết phục cho thấy các điều kiện thời thiết tác động mạnh mẽ đến những đặc điểm thích nghi của con người đã xuất hiện từ lâu.

Nghiên cứu được đăng trên tạp chí Proceedings of the National Academy of Sciences.